กว่า 48 บทเพลงพระราชนิพนธ์ในพระบาทสมเด็ดพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ได้แสดงให้เห็นถึงพระอัจฉริยภาพทางด้านดนตรี พระราชนิพนธ์เพลงและเรียบเรียงเสียงประสาน โดยแต่ละเพลงล้วนมีท่วงทำนองที่จับใจ และความหมายที่ลึกซึ้ง ในบทความนี้เราได้นำ 9 บทเพลงพระราชนิพนธ์ในดวงใจ มาบอกเล่าถึงความหมายสั้นๆ และที่มาของเพลง เพื่อให้ผู้อ่านได้ร่วมระลึกถึงพ่อหลวงไปด้วยกัน
แสงเทียน (Candlelight Blues)
ทำนอง : พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ภูมิพลอดุยเดช
คำร้อง : รองศาสตราจารย์ สดใส พันธุมโกมล
httpv://youtu.be/VadBrjU1ye0
“แสงเทียน” เป็นเพลงพระราชนิพนธ์เพลงแรก ที่ทรงแต่งทำนองตั้งแต่มีพระชนมายุ 18 พรรษา และได้พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจักรพันธ์เพ็ญศิริ นิพนธ์คำร้องภาษาไทย โดยได้รองศาสตราจารย์ สดใส พันธุมโกมล ประพันธ์คำร้องภาษาอังกฤษ และในเวอร์ชั่นภาษาไทยบทเพลงแสงเทียน กล่าวถึง “สัจธรรม” ของชีวิตได้ดีที่สุด แม้จะจุดเทียนบวงสรวงเทพเจ้า สวดมนต์เช้าค่ำ เราก็หนีความตายไม่พ้น เปรียบชีวิตดั่งแสงเทียนที่ย่อมมีวันดับไป ในวันที่ยังหายใจอยู่ ก็ควรทำความดี หมั่นทำบุญทำทาน เพื่อเตรียมผจญชีวิตใหม่
สายฝน (Falling Rain)
ทำนอง: พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ภูมิพลอดุลยเดช
คำร้อง: พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจักรพันธ์เพ็ญศิริ
httpv://youtu.be/HDPa06OZn6A
“สายฝน” เพลงพระราชนิพนธ์ลำดับที่ 3 ทรงพระราชนิพนธ์ในพ.ศ. 2489 บทเพลงพรรณาถึงสายฝน ที่มอบความชุ่มฉ่ำ และความอุดมสมบูรณ์ แม้สายฝนจะกระหน่ำแรงจนแทบถอนรากถอนโคน แต่พืชพรรณไม้ยังคงสวยงาม เปรียบได้กับอุปสรรคที่เข้ามา หากเราก้าวผ่านไปได้ เราก็จะยืนหยัดอย่างสง่างามได้เหมือนต้นไม้เหล่านี้
ใกล้รุ่ง (Near Dawn)
ทำนอง : พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ภูมิพลอดุยเดช
คำร้อง : พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจักรพันธ์เพ็ญศิริ ร่วมกับ ศาสตราจารย์ ดร.ประเสริฐ ณ นคร
“ใกล้รุ่ง” เป็นเพลงพระราชนิพนธ์ลำดับที่ 4 ด้วยทำนองแจ๊สที่ฟังสบายๆ เหมาะกับยามเช้า ในบทเพลงพรรณาถึงความสวยงามของบรรยากาศใกล้รุ่ง การเพลิดเพลินใจเมื่อฟังเสียงไก่ขัน หรือแม้แต่การเฝ้ารอพระอาทิตย์ขึ้น ที่ส่องสว่างและให้ความอบอุ่นกับเราทุกคน อีกทั้งยังสื่อถึงความเจริญรุ่งเรืองของประเทศชาติ และสร้างแรงใจให้คนไทยไม่ละทิ้งความหวัง เหมือนกับพระอาทิตย์ที่ขึ้นทุกวัน
ชะตาชีวิต (H.M. Blues)
ทำนอง : พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ภูมิพลอดุลยเดช
คำร้อง : พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจักรพันธ์เพ็ญศิริ ร่วมกับ ศาสตราจารย์ ดร.ประเสริฐ ณ นคร
httpv://youtu.be/QTsM5onfTko
“ชะตาชีวิต” เป็นเพลงพระราชนิพนธ์ลำดับที่ 5 ทรงพระราชนิพนธ์หลังจากเสด็จขึ้นครองราชย์ และเสด็จพระราชดำเนินกลับไปทรงศึกษาต่อที่ประเทศสวิตเซอร์แลนด์ โดย H.M. Blues ย่อมาจาก Hungry’s Men’s Blues หรือ นักดนตรีเพลงบลูส์ผู้หิวโหย ทั้งนี้ คำร้องเวอร์ชั่นภาษาไทย ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ศาสตราจารย์ ดร.ประเสริฐ ณ นคร เป็นผู้ประพันธ์ โดยเนื้อหาจะพรรณาถึงความทุกข์ของผู้ที่ไร้ซึ่งทุกสิ่งทุกอย่าง ทว่า ในประโยคสุดท้าย “สักวันบุญมาชะตาคงดี” กำลังบอกเราว่า ให้มีความหวังต่อไป วันของเราอาจกำลังมาถึงในไม่ช้า
อาทิตย์อับแสง (Blue Day)
ทำนอง: พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ภูมิพลอดุลยเดช
คำร้อง: พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจักรพันธ์เพ็ญศิริ
httpv://youtu.be/8tN8IheCxGM
“อาทิตย์อับแสง” เพลงพระราชนิพนธ์ลำดับที่ 8 ทรงพระราชนิพนธ์เมื่อ พ.ศ. 2492 ขณะประทับแรมบนภูเขาในเมืองดาโวส์ ประเทศสวิตเซอร์แลนด์ ต่อมาได้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้พระเจ้าวรวงศ์เธอพระองค์เจ้าจักรพันธ์เพ็ญศิริ นิพนธ์คำร้องทั้งภาษาอังกฤษและภาษาไทย โดยเนื้อเพลงเปรียบความรักกับธรรมชาติ เช่น ในวันที่ห่างกันไกล เหมือนท้องฟ้ามีดมนหมองมัว และในคราวที่อยู่คู่กัน ท้องฟ้าก็สดใส
พรปีใหม่
ทำนอง: พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ภูมิพลอดุลยเดช
คำร้อง: พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจักรพันธ์เพ็ญศิริ
httpv://youtu.be/DzbjoJdhLqI
“พรปีใหม่” เพลงพระราชนิพนธ์ลำดับที่ 8 สำหรับคนไทยทุกคน คงไม่มีใครรู้จักเพลงนี้ เป็นบทเพลงแห่งความสุข และเป็นสัญลักษณ์ของการก้าวเข้าสู่ปีใหม่ เป็นเพลงที่พ่อหลวงตั้งใจมอบให้คนไทยเนื่องในวันปีใหม่ จะเห็นว่าในเนื้อเพลง มีการใช้สรรพนามแทนตัวเองว่า “ข้า” ซึ่งมาจาก “ข้าพเจ้า” เพื่ออวยพรให้คนไทยมีความสุข ความเจริญ “ข้าวิงวอน ขอพรจากฟ้า ให้บรรดาปวงท่านสุขศรี โปรดประทานพรโดยปราณี ให้ชาวไทยล้วนมีโชคชัย”
ยิ้มสู้ (Smiles)
ทำนอง: พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ภูมิพลอดุลยเดช
คำร้อง: พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจักรพันธ์เพ็ญศิริ
httpv://youtu.be/NL_e2lQaI6A
“ยิ้มสู้” เพลงพระราชนิพนธ์ลำดับที่ 16 ทรงพระราชนิพนธ์ใน พ.ศ.2495 เพื่อเป็นการปลอบขวัญ และให้กำลังใจแก่คนตาบอด “โลกมืดมนเพียงใดหัวใจอย่าคร้ามเกรง ตั้งหน้าชื่นเอาไว้ย้อมใจด้วยเพลง ไยนึกกลัวหวาดเกรงยิ้มสู้” ไม่ใช่แค่ผู้พิการทางสายตาเท่านั้น ใครที่กำลังทุกข์ หรือเจอเรื่องร้ายๆ ในชีวิต อย่าท้อถอย ให้หมั่นทำความดี ทำจิตใจให้บริสุทธิ์ ยิ้มสู้กับอุปสรรคที่เข้ามา แล้วทุกอย่างจะผ่านไปได้
ลมหนาว (Love in Spring)
ทำนอง : พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ภูมิพลอดุลยเดช
คำร้อง : ท่านผู้หญิงสมโรจน์ สวัสดิกุล ณ อยุธยา
httpv://youtu.be/iN_XczyZgS4
“ลมหนาว” เป็นเพลงพระราชนิพนธ์ลำดับที่ 19 ทรงพระราชนิพนธ์ใน พ.ศ. 2479 เพื่อพระราชทานแก่สมาคมนักเรียนเก่าอังกฤษในพระราชูปถัมภ์ ลมหนาวมีจังหวะช้าชวนเหงา ที่เปรียบเทียบความรักกับธรรมชาติ ยามรักสมดังฤทัย มองสิ่งใดก็ดูสวยงามแจ่มใส แต่ในยามผิดหวังกับความรัก น้ำตาหลั่งรินคล้ายสายฝน มองสิ่งใดก็เศร้าหมองไปหมด
ความฝันอันสูงสุด
ทำนอง: พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช
คำร้อง: ท่านผู้หญิงมณีรัตน์ บุนนาค
httpv://youtu.be/n3MV6bSK1AA
“ความฝันอันสูงสุด” เป็นเพลงพระราชนิพนธ์ลำดับที่ 43 ทรงพระราชนิพนธ์ใน พ.ศ. 2514 มีความหมายปลุกใจให้คนไทยรู้สึกเข้มแข็งและรักชาติ ไม่ว่าจะประกอบอาชีพทหาร ตำรวจ ข้าราชการ หรือประชาชนทั่วไป เตือนสติให้ทุกคนทำความดีอย่างไม่ท้อถอยเพื่อประเทศชาติ
