ปัจจุบัน e-Commerce เติบโตอย่างมากและรวดเร็ว ซึ่งต้องยอมรับว่า จีนมีการเติบโตของธุรกิจ e-Commerce ลำดับต้นๆ ของโลก ซึ่งการเลือกซื้อและจับจ่ายใช้สอยผ่าน e-Commerce ไม่ใช่เรื่องยากสำหรับคนรุ่นใหม่ แต่สำหรับกลุ่มวัย Aging ที่มีกำลังซื้อสูง อาจไม่เข้าใจหรือใช้งานบนระบบ e-Commerce ไม่เป็น ซึ่งทำให้การซื้อขายบนระบบ e-Commerce ของกลุ่มคนวัย Aging กลายเป็นเรื่องยากและก่อให้เกิดความไม่เข้าใจของคน 2 เจเนอเรชั่น

ซึ่งจะข้อมูลประชากรของประเทศจีน พบว่าจำนวนผู้สูงอายุของจีนมีอัตราเพิ่มมากขึ้นอย่างรวดเร็วแห่งหนึ่งของโลก การเปลี่ยนแปลงสู่ระบบเศรษฐกิจดิจิทัลกำลังพัฒนาเติบโตอย่างรวดเร็วและผลจากสถานการณ์โรคระบาด เร่งให้กลุ่มลูกค้าของ Taobao ที่เป็นผู้สูงอายุเพิ่มมากขึ้นไปด้วย จากรายงานของ The Elderly’s Digital Life in Post-Pandemic Era โดยพบว่ากลุ่มผู้สูงวัยกำลังขยายตัวเร็วกว่ากลุ่มอายุอื่นๆ และยังเต็มใจใช้จ่ายใน Taobao มากขึ้น

จากการสำรวจสำมะโนประชากรแห่งชาติครั้งล่าสุดพบ ชาวจีนที่มีอายุ 60 ปีขึ้นไปถึงจำนวน 264 ล้านคน คิดเป็น 18.7% ของประชากรทั้งหมด โดยผู้ใช้ที่มีอายุ 60 ปีขึ้นไปถึง 11.2% มีการใช้งานผ่านระบบออนไลน์มากขึ้น เพื่ออำนวยความสะดวกให้กับผู้สูงอายุในยุคดิจิทัล Taobao, Youku และ Ele.me ภายใต้ Alibaba Group ได้ปรับปรุงผลิตภัณฑ์และบริการอย่างต่อเนื่อง โดยในปีนี้มีการเปิดตัวเวอร์ชันสำหรับผู้สูงอายุโดยเฉพาะ เพื่อเพิ่มความสะดวกสบายให้กับคนวัย Aging

 

กลุ่ม Aging กำลังซื้อสูง อย่ามองข้าม

แม้ว่ายุคดิจิทัลจะยุคเป็นกลุ่ม Gen Z เป็นหลัก แต่ในยุคดิจิทัลนี้ตลาดผู้สูงอายุของจีนกลับเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่องมาตั้งแต่ปี 2559 โดยมูลค่าตลาดรวมของตลาดผู้สูงอายุในจีนแตะที่ 5.4 ล้านล้านหยวน หรือราว 8.4 แสนล้านดอลลาร์สหรัฐฯ ถ้าเทียบเป็นเงินบาทจะอยู่ที่ราวๆ 26 ล้านล้านบาท ซึ่งมีอัตราการเติบโตโดยเฉลี่ยอยู่ที่ 25.6% ต่อปี ตามรายงานที่เผยแพร่ในเดือนกรกฎาคมโดย iiMedia Consulting นอกจากนี้ในงานวิจัยยังระบุว่า เศรษฐกิจตลาดรวมของตลาดผู้สูงอายุในจีนจะแตะ 5.9 ล้านล้านหยวนภายในปี 2564

ไม่เพียงเท่านี้จากการสำรวจที่จัดทำโดยสภาพัฒนาการค้าฮ่องกงในปี 2019 พบว่า วิถีชีวิตของประชากรผู้สูงวัยในประเทศจีนกำลังเปลี่ยนไป ซึ่งเป็นผลมาจากการเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วที่เกิดขึ้นในสังคมจีน จากเดิมที่ผู้สูงวัยส่วนใหญ่จะต้องพึ่งพาบุตรหลานของตนเอง แต่ปัจจุบันผู้สูงวัยชาวจีนรุ่นใหม่มีวิถีชีวิตที่เป็นอิสระมากขึ้นด้วยรายได้ที่สูงขึ้น ส่งผลให้ผู้สูงวัยเปิดใจรับสิ่งใหม่เพื่อตอบสนองพฤติกรรมการบริโภคที่เปลี่ยนไป โดยส่วนใหญ่เต็มใจที่จะลองผลิตภัณฑ์ใหม่ๆ และคาดหวังมาตรฐานที่สูงขึ้นของผลิตภัณฑ์เหล่านี้ ทั้งในด้านการทำงาน ความปลอดภัยและไลฟ์สไตล์

ผู้สูงวัยชาวจีนยังเพิ่มความต้องการสินค้าและบริการที่มีความเป็นมืออาชีพ ปลอดภัยและทันสมัย โดยผลการวิจัยล่าสุดจาก Tmall Global  แพลตฟอร์มขายสอนค้ารูปแบบ Cross Border ในเครือ Alibaba ชี้ว่า ผู้บริโภคที่มีอายุ 55 ปีขึ้นไปเป็นกลุ่มที่ซื้อสินค้านำเข้าเพื่อยกระดับชีวิตของตนเอง โดยในช่วงแคมเปญ 618 เทศกาลช้อปปิ้งกลางปี ที่ผ่านมา ผู้สูงวัยได้สร้างยอดขายอุปกรณ์กำจัดขนเพิ่มขึ้น 84% เมื่อเทียบรายปี และสร้างยอดขายผลิตภัณฑ์เพื่อสุขภาพที่นำเข้าเพิ่มขึ้น 31% ในช่วงเวลาเดียวกันของปีที่ผ่านมา ขณะที่ยอดขายหุ่นยนต์ทำความสะอาดหน้าต่างก็เพิ่มขึ้นถึง 14 เท่าในช่วงสามวันแรกของการขาย

 

Taobao เปิดโหมด Aging ปรับฟีเจอร์รองรับ

เมื่อช่วงเดือนตุลาคมที่ผ่านมา แอปฯ e-Commerce ของจีนอย่าง Taobao เปิดตัวเวอร์ชันที่ออกแบบการใช้งานให้เป็นมิตรกับผู้สูงอายุ โดยเวอร์ชันนี้มีการพัฒนารูปแบบเกมออกเป็น 4 เกม ซึ่งได้รับความนิยมจากผู้สูงอายุ ยกตัวอย่างเช่น เกม Baba Farm ที่ผู้เล่นสามารถรดน้ำและให้ปุ๋ยพืชผลเสมือนจริง ซึ่งผลไม้ที่ปลูกได้ในเกมสามารถมาแลกเป็นผลไม้จริงในแอปฯ นอกจากนี้ Taobao ยังเปิดตัวฟังก์ชันการค้นหาด้วยเสียงและคุณลักษณะการค้นหารูปภาพสำหรับยาที่ผู้สูงอายุอาจไม่รู้จักชื่อ ช่วยให้ผู้สูงอายุที่ใช้งานสามารถค้นหาสิ่งที่ตัวเองต้องการได้ไม่ยาก

นอกจากนี้ยังส่งผู้ช่วยอัจฉริยะ Taoxiaobao โดยฟังก์ชันนี้ผู้ใช้สามารถค้นหาด้วยการพูดชื่อผลิตภัณฑ์ที่ต้องการ จากนั้นระบบจะแสดงข้อความและรูปภาพที่เกี่ยวข้องก่อนที่จะข้ามไปยังหน้าผลการค้นหาพร้อมเสียงเตือน ซึ่งตลอดกระบวนการผู้ใช้ไม่ต้องป้อนข้อความใดๆ ช่วยลดปัญหาการพิมพ์บนอุปกรณ์พกพา นอกจากนี้ยังมีฟีเจอร์ ค้นหาภาพยา โดยผู้ใช้ Taobao สามารถใช้โปรแกรม Pailitao ค้นหารูปบรรจุภัณฑ์หรือภาชนะบรรจุยาเพื่อเริ่มค้นหา โดยจะแสดงข้อมูลเกี่ยวกับตัวยาและหน้าที่ของยา ช่วยลดปัญหาการพิมพ์ชื่อยายาวๆ หรือยาที่มีชื่อเรียกยาก

ที่สำคัญยังออกแบบอักษรที่ใหญ่ขึ้นและชัดเจนขึ้น โดยในโหมดอาวุโสของแอปฯ Taobao จะโชว์รายการสินค้าในรูปแบบคอลัมน์เดียว ช่วยให้รูปภาพและข้อความมีขนาดใหญ่ขึ้น ช่วยให้ผู้สูงอายุตัดสินใจซื้อได้ง่าย นอกจากนี้ในหลายๆ หน้าของ Taobao ยังใช้แบบอักษรที่ใหญ่กว่าและชัดเจนกว่า ที่ด้านหน้าผลิตภัณฑ์ และฟีเจอร์บัญชีครอบครัว โดยเป็นฟีเจอร์ที่ช่วยให้ผู้ใช้สามารถผูกบัญชีของตนกับบัญชีของสมาชิกในครอบครัว สามารถแชร์ผลิตภัณฑ์และแลกเปลี่ยนความคิดเห็นเกี่ยวกับผลิตภัณฑ์ก่อนซื้อกับบุตรหลานได้ และตัวเลือก “Pay for Me” สำหรับดูแลการใช้จ่ายของผู้สูงอายุ โดยไม่ต้องผูกบัตรธนาคารกับบัญชี Taobao

 

AutoNavi สถานีบริการรับส่งเพื่อผู้สูงอายุ

ในช่วงที่ผ่านมา บริการเรียกรถในหลายประเทศได้รับความสนใจจนธุรกิจเติบโตขึ้นอย่างมาก ซึ่งบริการเรียกรถออนไลน์ในจีนก็เป็นที่นิยมอย่างมากเช่นเดียวกัน เนื่องจากการเป็นเจ้าของรถยนต์ในจีนไม่ใช่เรื่องง่าย บริการเรียกรถจึงช่วยให้การเดินทางสะดวกสบายมากยิ่งขึ้น อย่างไรก็ตามสำหรับผู้สูงวัยการเรียกรถด้วยเทคโนโลยียังเป็นเรื่องยากอยู่ดี หากยังไม่คุ้นเคยกับการใช้บริการรวมถึงการชำระเงินออนไลน์

ระบบ AutoNavi จึงถูกคิดค้นขึ้น ด้วยการสร้างสถานีเรียกรถออนไลน์ที่ใช้งานง่ายสำหรับผู้สูงวัย โดยมีการติดตั้งไว้กว่า 10,000 แห่งในกว่า 300 เมืองทั่วประเทศจีน โดยสถานีเหล่านี้จะถูกสร้างขึ้นในทำเลที่ผู้สูงวัยนิยมไปบ่อยๆ ทั้งโรงพยาบาล สถานที่ท่องเที่ยวและสวนสาธารณะ รวมถึงแหล่งชุมชนที่อยู่อาศัย โดยแต่ละสถานีเหล่านี้จะมีรหัส QR ซึ่งผู้สูงอายุสามารถสแกนได้ (การสแกน QR Code เป็นเรื่องปกติของชาวจีนไปแล้ว) เมื่อสแกนแล้วระบบ AutoNavi จะเข้าสู่โหมดอาวุโสอัตโนมัติ

โดยหน้าตาของแอปฯ บริการเรียกรถจะเปลี่ยนไปเพื่อให้เหมาะสมกัยผู้สูงวัย และเมื่อคลิกปุ่ม “แท็กซี่” ตำแหน่งของสถานีจะถูกกำหนดเป็นจุดเริ่มต้น ซึ่งผู้โดยสารที่เป็นผู้สูงวัยไม่จำเป็นต้องเข้าสู่ระบบ GPS และไม่จำเป็นต้องกำหนดจุดหมายปลายทาง จากเดิมที่ระบบจะใช้งานได้ต้องมีการระบุปลายทางให้แน่ชัดก่อน นอกจากนี้แอปฯ ยังสามารถให้คำแนะนำแก่คนขับได้ผ่านการพูดด้วยเสียง

 

ฝึกอบรมการใช้งานออนไลน์แบบถึงลูกถึงคน

เพื่อให้ผู้สูงอายุสามารถใช้งานโลกออนไลน์ได้อย่างเต็มประสิทธิภาพ นอกจากการเลือกใช้สมาร์ทโฟนหรือแท็บเล็ตที่มีประสิทธิภาพ รวมไปถึงการอัพเกรดเทคโนโลยีและระบบต่างๆ เพื่อรองรับการใช้งานของผู้สูงวัยแล้ว Alibaba ยังจัดแคมเปญการเรียนรู้เพื่อผู้สูงวัย Alibaba Customer Experience Business Group ผ่านรูปแบบทั้งออนไลน์และออฟไลน์ รวมถึงการเรียนผ่านสายด่วนเฉพาะหลักสูตร โดยเป็นการฝึกอบรมในรูปแบบเสมือนจริงและและการจัดการเรียนในรูปแบบสัมมนา รวมถึงการทำคู่มือให้อ่าน

การให้ความรู้ดังกล่าวช่วยให้ผู้สูงอายุสามารถใช้ประโยชน์จากผลิตภัณฑ์บนเว็บได้ดีขึ้น และช่วยให้มีความสุขในการใช้ชีวิตบนโลกดิจิทัล อย่างบริการช่วยเหลือออนไลน์ในรูปแบบสายด่วน ซึ่งได้รับการพัฒนาให้เหมาะสมกับการเข้าถึงของผู้สูงอายุ โดยผู้สูงอายุสามารถกดปุ่มเพียงปุ่มเดียวแล้วพูดกับผู้ช่วยบริการลูกค้าได้โดยตรง หรือรูปแบบการฝึกอบรมแบบออฟไลน์ ที่เน้นการฝึกอบรมผู้สูงอายุแบบตัวต่อตัวกว่า 2,000 ครั้งใน 10 เมืองของประเทศจีน รวมถึงหางโจว หนานจิง หนานชาง และฉงชิ่ง

 

ที่มา: Alibaba