คนที่ทำงาน Agency หรือทำงาน Startups หลาย ๆ คนนั้นต้องเคยผ่านการทำ Business Pitching มาแล้วหลาย ๆ ครั้ง และสิ่งที่ยากที่สุดในการต้องนำเสนอนั้นคือการพูดเพื่อให้เกิดความเข้าใจหรือความประทับใจในสิ่งที่ทำมานำเสนอ ทำยังไงจะให้คนที่ฟังเชื่อและรับรู้สารที่กำลังจะสื่อ วันนี้ผมจะนำเคล็ดลับที่ใช้กับที่เจอของ The Barbarian Group ที่ได้ทำมานำเสนอออกมา
httpv://www.youtube.com/watch?v=suRDUFpsHus
การพูดกับการบรรยายนั้นไม่เหมือนกัน การพูดนั้นเราทำกันเป็นประจำทุกวันและรู้สึกว่าง่ายมากที่จะพูดเพราะไม่ต้องคิดเรื่องที่จะพูดมาก หรือกังวลในสารที่จะสื่อออกไปมากเท่ากับการบรรยาย เวลาเราพูดนั้นเรารู้เรื่องโทนของเสียง การใช้เสียงของเรา และคนที่จะพูดด้วย แต่การบรรยายหรือการพูดในที่สาธารณะนั้นเป้นเรื่องยากกว่า เพราะการพูดในที่สาธารณะหรือให้คนที่ไม่รู้จักที่ต้องให้เค้าตัดสินใจ ซึ่งความยากของการบรรยายหรือการพูดในที่สาธารณะ อย่างการ Pitch นั้นคือ ความกลัว และผู้ฟังอาจจะมีท่าทางน่ากลัว ขู่ด้วยคำถามสารพัด และการที่เราเป็นจุดสนใจอย่างมากเพราะคนจะหันความสนใจมาที่เราคนพูดคนเดียว ซึ่งการพูดในที่สาธารณะหรือการที่จะพูด Pitching ให้ได้ดีหรือง่ายลงนั้นคืออะไร วันนี้ผมจะเอาประสบการณ์ที่ผ่านการ Pitch และจากที่ได้วิธีสอนการ Pitch ของ The Barbarian Group บริษัทโฆษณาชื่อดังที่อเมริกามาแบ่งปันกัน ซึ่งวิธีการที่จะทำให้ง่ายลงดังนี้
1. ฝึกฝน : การฝึกฝนเนื้อเรื่องที่จะพูดผ่านการซ้อมดู Flow ของ Deck ซ้ำแล้ว ซ้ำอีก อย่าข้ามหน้า Deck ไปมาให้วางแผนแต่ละหน้านั้นต้องการจะสื่ออะไร เรียนรู้เรื่องราวที่คุณกำลังจะพูดขาย และลองดูว่าเนื้อเรื่องใน Deck ตอนไหนที่จะได้ผลหรือไม่ได้ผล แล้วปรับปรุงการพูดต่อไปของเรา
2. อย่าซ้อม : อย่า Reherse หรือซ้อมการบรรยายมากหรือหลายครั้งเกินไป เพราะยิ่งคุณพูดบ่อยความที่มันจะมีพลังในการพูดจริงจะยิ่งลดน้อยลงไปเรื่อย ๆ การมีปฏิสัมพันธ์ตามธรรมชาติ การพูดอย่างธรรมชาติจะมีพลังในการนำเสนอ Deck นั้นซึ่งสิ่งเหล่านี้จะเกิดขึ้นได้นั้นคือการที่คุณรู้ว่ากำลังพูดอะไร และเข้าใจในสิ่งที่พูด
3. รู้ในสิ่งที่จะพูด : การรู้ในสิ่งที่จะพูดนั้นสำคัญมาก เพราะมันจะสร้างความมั่นใจในการนำเสนอ เป็นพลังที่จะสร้างความสนใจของการนำเสนออีกด้วย ยิ่งคุณรู้ว่า Deck ช่วงในสำคัญหรือเป็น Killer Slide จะทำให้คุณสามารถสร้างสรรค์การพูดตรงนั้นได้มากขึ้น การเชื่อในสิ่งที่ทำมาว่านั้นดีและรู้ว่าตัวเองกำลังทำอะไรอยู่จะทำให้คุณนั้นสามารถสร้างสรรค์การนำเสนอที่วิเศษขึ้นมาได้
4. รู้ในตัวคนที่เราจะพูดด้วยหรือลูกค้า : การรู้ว่าผู้ฟังในห้องนั้นเป็นใครบ้างเป็นเรื่องสำคัญ เพราะจำทำให้รู้ว่าแต่ละคนนั้นอยากจะฟังอะไร หรือเราจะเน้นเรื่องที่พูดอะไรได้บ้างที่จะทำให้คนฟังนั้นอย่างฟัง นอกจากนี้การ Present นั้นจะเป็นแบบไหนก็ช่วยได้ เพราะจะทำให้รู้ว่าบรรยากาศการเริ่ม Present นั้นเป็นแบบไหนได้
5. สังเกตุบรรยายการศในห้องประชุม : ลองดูบรรยายกาศในห้อง Present เพราะการนำเสนอแต่ละครั้งบรรยากาศจะไม่เหมือนกัน เช่นเจอระดับผู้บริหารใหญ่แม้คนจะน้อยกว่าแต่บรรยายกาศจะเป็นแบบหนึ่ง หรือคนจำนวนมากก็จะเป็นอีกแบบหนึ่ง ทั้งนี้ลองสืบบรรยากาศประชุมก่อนเริ่ม Present เพื่อจะได้เตรียมตัวได้ ว่าจะ Present อย่างไรต่อไป
6. จงเป็นนักเล่าเรื่อง : ทำการพูดให้เป็นธรรมชาติ อย่ามาเป็นคนอ่าน Deck แต่จงเป็นคนเล่าเรื่อง เพราะ Deck นั้นจะใส่เป็นประเด็นเรื่องไว้ แต่เรื่องราวทั้งหมดเราต้องเป็นคนเล่าในระดับรายละเอียดขึ้นมา การสร้างสรรค์การเล่าเรื่องเพื่อประกอบ Deck ที่ทำมาจะทำให้เกิดอารมณ์ของผู้ฟังนั้นคล้อยตามได้ แต่อย่าทำจนมาเกินไปจนน่ารำคาญ
7. สร้างบทสนทนาขึ้นมา : อย่าเป็นผู้พูดอยู่ฝ่ายเดียว จงพูดในน้ำเสียงที่สามารถสร้างบทสนทนาได้ การสร้างบทสนทนาขึ้นมานั้นทำให้คนที่ฟังนั้นสามารถมีปฏิสัมพันธ์ร่วมด้วยและทำให้บรรยากาศในห้องเป็นกันเอง หรือมีความสนใจมากขึ้น
8. ทำใจกับความโง่ที่เกิดขึ้นในห้องประชุม : เรื่องหนึ่งที่เกิดขึ้นในห้องประชุม คือจะมีคนไม่รู้เรื่อง คนไม่สนใจฟัง ไม่มีส่วนเกี่ยวข้อง หรืออยากโชว์พาวเวอร์ต่อหน้าเจ้านาย หรือแม้กระทั่งการที่เราแสดงความไม่รู้หรือความผิดพลาดออกไป เพราะฉะนั้นจงทำใจหรืออย่าไปสนใจหรือมีอารมณ์ขึ้นมา แต่จงตอบคำถามนั้นด้วยความยินดี หรือนำเสนอการให้ความรู้ในครั้งถัดไป ทั้งนี้หากเป็นความผิดพลาดของคุณเอง จงยอมรับแล้วก้าวข้ามผ่านมันไปอย่าไปสนใจมัน
9. มีจังหวะในการพูด : หลาย ๆ คนนั้นตั้งหน้าตั้งตาพูดอย่างมาก ในห้องประชุม ทำให้การพูดนั้นเร็วมากจนคนจับประเด็นสำคัญไม่ได้ เพราะฉะนั้นเพื่อให้เกิดการพูดที่ดีการมีหยุดหรือมีจังหวะการพูดนั้นทำให้คนรับรู้ได้ว่าอะไรสำคัญหรือไม่สำคัญ การทำให้ช้าหรือเร็ว หรือหยุด ทำให้เกิดการดึงความสนใจหรือสร้างความสนใจของคนฟังจากสิ่งที่เค้าอาจจะไม่สนใจอยู่ได้ขึ้นมา
12. จงภูมิใจ ทะนงตัวแต่ถ่อมตัว : ลูกค้าเรียกเรามา Pitch หรือ VC ฟังเรา Pitch นั้นเพราะเชื่อว่าเราคือ Expert หรือเป็นคนที่เชี่ยวชาญที่จะมาแก้ปัญหาเค้าได้ เพราะฉะนั้นคุณต้องมั่นใจในงานที่ทำมา และนำเสนอทางเลือกที่ดีที่สุดให้ลูกค้าหรือ VC ฟัง ทำยังไงก็ได้ให้เค้าเชื่อในเหตุผลที่ในการนำเสนอในไอเดียนี้ ซึ่งหากเกิดการโต้แย้งหรือสอบถาม จงตอบกลับด้วยการอ่อนน้อมถ่อมต หรือยอมรับในข้อผิดพลาดที่เกิดขึ้น รับรู้ว่าลูกค้านั้นรู้เรื่องในธุรกิจตัวเองมากกว่าเรา แต่เรานั้นมานำเสนอทางเลือกที่ลูกค้าจะตัดสินใจที่ดีที่สุดได้ เพราะเรากับลูกค้าคือทีมที่ร่วมหัวจมท้ายกันแล้ว
13. เราคือหน้าตาบริษัท : อย่าลืมว่าทุก ๆ ครั้งที่เรานำเสนองาน เราคือหน้าตาบริษัท ซึ่งมีชื่อเสียงที่ต้องรักษา การแสดงออกของเรานั้นจะส่งผลกลับถึงบริษัท เพราะฉะนั้นการสร้างภาพของการนำเสนอที่ดีก็จะกลายเป็นภาพลักษณ์ที่ดีของบริษัทให้ด้วย หรือถ้าบริษัทเรามีภาพลักษณ์อย่างไร ผู้พูดก็ควรดูว่าลักษณะการพูดหรือการแสดงออกเรานั้นจะสะท้อนเหมือนที่บริษัทต้องการไหม
14. เป็นตัวของตัวเอง : จงเป็นตัวของตัวเองในการนำเสนอ อย่าไปพยายามเลียนแบบคนอื่น หาสไตล์ของตัวเองให้เจอ เพราะด้วยสไตล์นี้จะทำให้คุณจดจำจากการนำเสนองานได้
ทั้งนี้นี่เป็นหลักการขั้นต้นในการนำเสนอ หรือ Pitching งานต่าง ๆ ต่อลูกค้าหรือ VC ซึ่งยังไม่รวมเรื่องในการทำ Deck หรือเนื้อหา Deck อีกว่าต้องส่งเสริมการพูดนั้นด้วยขึ้นมา ใครกำลังมีปัญหาการพูดอยู่ก็ลองไปปรับใช้ได้นะครับ
